Thơ Hữu Loan

Tình thủ đô

Hữu Loan

Trên những chuyến xe bò

Đi về đường Trèm Vẽ

Việt Bắc âm u

Đường dài Thanh Nghệ

Người Thủ đô tản cư

Đoàn xe đi

Chở nặng tâm tư

Một góc nhà

Một hè phố

Mắt em biếc

Một chiều xưa

Quan Thánh

Cổ Ngư

Bạch Mai

Bóng liễu Tháp Rùa

Một thằng bạn

Một thằng con

                ở lại

*

Khấp khểnh xe đi

Vấp vào đêm tối

Thủ đô

Ngày mùa thu

Thủ đô

Cờ bốc lửa

        phố dài

Cờ bốc lửa        

        công trường Nhà Hát lớn.

Thủ đô

Ngày Tổng Khởi Nghĩa

Ngày Thủ đô chờ đón

Đoàn Giải phóng quân về

Qua cầu Long Biên

Sông bóng người đi

Vai cao rộng

Mặc núi rừng Việt Bắc

Ai về Thủ đô

Khăn thầm nước mắt

Quốc ca mình

Đoàn lính Việt đầu tiên

- Có người làng đi

Trong đoàn lính trẻ.

Thủ đô

Tuần Lễ Vàng

Hà Nội dãy dọc toà ngang

Quên giai cấp

Trong căm thù dân tộc

Thủ đô

Ngày Tuyên Ngôn Độc Lập

Thủ đô

Ngày Tổng Tuyển Cử đầu tiên

Những ngày Thủ đô

Như ộc máu triền miên

Máu những người Tây giết

Chảy về từ lịch sử

Tiếng hát

Vùng lên

Xích xiềng rơi vỡ.

Thủ đô

Ngày Tàu trắng

Quốc dân đảng

Và thực dân

Nghênh ngang phố chật

Bắt cóc

Tống tiền

Khiêu khích

Bắn người

Đám ma đi

Cờ đỏ phủ quan tài

Phố Ôn Như Hầu

Những người bị giết

Xác quăng đầy hố

Đoàn Giải phóng quân đi

Như gại dao trên đường nhựa.

Thủ đô

Quân lệnh đêm

Lựu đạn đen ngòm trong nắm tay

Rình sau mái ngói

Nắng loé tường vôi

Chữ cào xương nhức nhối:

THANH NIÊN SỐNG CHẾT VỚI THỦ ĐÔ!

Mắt em thiếu nhi

Hồ trăng Trung Thu:

Các anh hãy giữ non sông

Cho chúng em!

Bàn tay lớn

Nhận lòng tin bé nhỏ.

Cụ Hồ hỏi anh em bộ đội:

– Các chú liệu giữ được Thủ đô

Bảy ngày?

Một rừng nắm tay

Thét tiếng:

– Thề với Bác!

*

Lửa cháy Thủ đô

Chân trời hấp hối

Xác thằng bạn

Xác thằng con

Trên hè phố Thủ đô

Giặc khởi hấn rồi!

Đường tản cư khuya

Lửa toé sắt bánh xe bò

Một Quyết tử quân hy sinh

Là một đoàn giặc chết

Một Quyết tử quân hy sinh

Và bắt đầu từ đó

Những ngày đêm Thủ đô

Tàn sát

Khu Đồng Xuân

Lính Trung đoàn Thủ Đô

Đâm giặc trên bàn thịt

Như chọc tiết bò

Đuổi giặc

Vật lăn trên nóc chợ

Hai tháng giết nhau

Một đêm thủ đô

Có đoàn Quyết tử

Cắt máu tay ăn thề

Ngõ vắng Thủ đô

Những đơn vị rút đi

Góc phố Thủ đô

Bóng những người ở lại

ánh hoàng hôn lên

Liệm tròn huyết thệ

Người Quyết tử quân

                cuối cùng.

*

Những người dân Thủ đô

Về với giặc ở chung

Phải đốt cờ đỏ sao vàng

Thức đêm may cờ ba sắc

Và những sớm mai

Tay xót xa

Đem treo cờ giặc trước nhà

Ai về Hà Nội

Thấy Hà Nội xa hoa

Thấy hà-nội hơn Hà Nội trước

Nhưng Hà Nội

Giặc xây thêm ngục tù

Xe Phòng Nhì

Chở từ ngoại ô

Từng đoàn người xiềng tay

Về qua phố tối.

Ai về Hà Nội

Thấy Hà Nội xa hoa

Thấy hà-nội hơn Hà Nội trước

Nhưng Hà Nội Ngã-Tư-Sở

Hà Nội Khâm-Thiên

Đèn khuya chảy vàng

Những hộp đêm

Mọc theo tiếng giày đinh

Của đoàn Tây mũ đỏ

Tiếng xe tăng viễn chinh

Chiều đi bụi phố

Và giữa trưa Hà Nội yên lành

Hồi còi rú thất thanh

Kêu như người tắc họng

Một xác Việt gian

Ngã tư

            nắng đọng

Lũ lượt kéo nhau về Hà Nội

Từng đoàn thiêu thân

Mang trong mình định mệnh

Mủ đờm nhớt lạnh

Và uế khí hôi tanh

Sợ ánh sáng và gió lành

Tôi thành thép

Cánh tay người Kháng Chiến

Từ vùng tự do

Có người vào nội thành

Ném chứng thư Việt Minh

Trên dòng sông

Chào thằng bạn chiến khu

Mà phục tấm lòng.

Đêm Thủ đô

Rét đến

Trong chăn bông

Nghe lạnh chiến khu Vũ

Cơm gia đình

Đũa bát nhớ người đi.

Và những sớm mai

Từng đoàn phi cơ giặc

Chở tóc tang đầy trong thân sắt

Ra những miền quê xanh

Tiếng bom dội về

Chuyển Hà Nội mênh mông

Tìm người Hà Nội

Rung lên như đất chuyển

– Những người Thủ đô tản cư

– Những đồng bào kháng chiến.

Những em mùa thu

Đi trong đoàn thiếu nhi

Lớn lên

Tìm đường chiến khu Việt Bắc.

Những người ngày xưa

Ghét Việt Minh

Bắt đầu chờ đợi

Bao giờ Việt Minh

Mới đánh vào Hà Nội

Cho ánh sáng xa hoa

Vỡ rơi thành bóng tối

Trên xác người máu me

Ngổn ngang gạch ngói?

Đến bao giờ Việt Minh

Mới đánh vào Hà Nội?

Những người bắt sống Le Page

                            và Charton

Những chiến sĩ Cao Bằng - Đông Khê

Những binh đoàn biên giới

Đang chuyển về Trung Du

Như đi từng dãy núi

Kẹp vòng quanh ngoại vi Thủ đô.

Mắt vời xa

Cô gái Hà Nội tản cư

Đẹp trong màu áo vải quê mùa

Sẽ còn những ai

Trong đoàn quân trở lại

Ngày thủ đô chiến thắng tưng bừng?

*

Em về Thủ đô

Chân phố cũ

Ngập ngừng

Khoảng cuối 1950 - đầu 1951

(Dương Tường & Mạc Lân ghi lại theo trí nhớ. Tác giả Hữu Loan đã xem lại)