Israel là quốc gia của người Do Thái, giống như nước Campuchia của người Khmer í mà. Người Do Thái đã sống ở đây từ hơn 3.000 năm trước cơ. Đầu TK7 người Ả Rập đến chiếm đóng, từ đó người Do Thái gọi họ là Palestine. Dần dà, Palestine trở thành tên của vùng đất này. Xung đột tôn giáo dữ dằn khiến người Do Thái bỏ béng quê cha đất tổ, lưu vong tung tóe khắp nơi, nhiều nhất là châu Âu. Cuối TK19 phong trào phục quốc ra đời, người Do Thái lần lượt trở về Palestine mua đất, lập các khu định cư. Sau Thế chiến 2, nhờ sự vận động tích cực và tiền bạc dồi dào của các đại gia Do Thái, năm 1947 Liên Hợp Quốc (LHQ) xẻo 1 nửa lãnh thổ Palestine cho người Do Thái, riêng TP Jerusalem thì do LHQ quản lý. Dân Palestine phẫn nộ vì đây đã là quê cha đất tổ của họ từ 1.400 năm cơ mà. Năm 1948 nước Israel “tuyên ngôn độc lập”, 30 phút sau Mỹ tuyên bố công nhận, hôm sau liên minh Ai Cập, Jordan, Syria, Iraq và Li Băng xúm vào uýnh. Người Do Thái luống cuống tự vệ rồi mãnh liệt phản công, đánh bật hết người Palestine ra khỏi vùng đất mà LHQ giành cho họ. Từ đó dân Palestine cắm lều lưu vong vất vưởng ở các nước xung quanh. Năm 1967 Liên Xô xúi liên minh Ả Rập phục thù. Sau 6 ngày giao tranh, Israel thắng, chiếm thêm mấy vùng đất rộng lớn của các nước láng giềng và lấy luôn Jerusalem làm thủ đô. LHQ hỡi ôi nhưng ứ làm gì được. Năm 1973 Liên Xô lại xúi Ai Cập và cộng đồng Ả Rập uýnh. Sau 20 ngày, Israel lại thắng, chiếm thêm nhiều vùng đất nữa.
Jerusalem là cái gì mà LHQ phải quản lý?
Tại ông Thượng Đế oái oăm chọn chỗ này làm đất thánh cho cả 3 tôn giáo khủng: Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo. Đúng vậy (Amen!), TP Jerusalem chứa chấp cả 3 thánh địa linh thiêng nhất quả đất: Đền thờ Mount của Do Thái giáo, Nhà thờ Mộ Thánh Chúa của Kitô giáo và Nhà thờ Al-Aqsa của Hồi giáo. Do Thái giáo ra đời tại đây vào cỡ năm 1.500 TCN, coi đền thờ Mount là nơi linh thiêng nhất, nay còn 1 đoạn tường gọi là Bức tường Than thở. Mãi 2.000 năm sau, tức là giữa TK1 những người ly khai Do Thái giáo lập ra Ki-tô giáo, coi nhà thờ Mộ Thánh Chúa, nơi chôn thi hài Chúa Jesus là nơi linh thiêng nhất. Hồi giáo xuất hiện đầu TK7, coi nhà thờ Al-Aqsa là thánh địa linh thiêng, vì nhà tiên tri Muhammad bước lên mái vòm, nhún 1 phát bay lên thiên đường. Ba thánh địa này chen chúc trong 1 diện tích chật chội, khiến không khí nơi đây đặc sánh mùi tôn giáo, hễ 1 tí là tranh chấp và uýnh nhau chí mạng.
Năm 1948 LHQ chia đôi TP Jerusalem: Jordan kiểm soát vùng phía Đông, Israel kiểm soát phần phía Tây. Nghiệt 1 nỗi, thành cổ Jerusalem và cả 3 thánh địa linh thiêng đều nằm ở Đông Jerusalem. Năm 1967 Israel chiếm được Đông Jerusalem, từ đó kiểm soát toàn bộ TP này. Tuy nhiên, người Palestine vẫn là đại đa số ở Đông Jerusalem và luôn coi nơi đây là thủ đô của Nhà nước Palestine trong tương lai.
Hamas là cái gì?
Là viết tắt của Phong trào kháng chiến Hồi giáo của người Palestine, ra đời năm 1987 với mục tiêu đấu tranh vũ trang nhằm giành lại vùng đất mà LHQ đã chia cho năm 1947.
Sao bi chừ uýnh nhau?
Gần đây, người Palestine điên tiết vì khi lễ Ramadan bắt đầu thì chính quyền Israel ra lệnh đóng cửa 1 quảng trưởng nổi tiếng của Hồi giáo, đồng thời trục xuất 7 gia đình Palestine ra khỏi Đông Jerusalem. Mức độ nhạy cảm ở TP này còn vì 2 sự kiện đó trúng vào Đêm Quyền lực của người Hồi giáo 8-5 và Ngày Jerusalem của người Israel 9-5. Thế mới sinh chuyện.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét